Przełącz na EN-GBWspółuzależnienie: Jak pomóc bliskiej osobie z uzależnieniem i nie zapomnieć o własnych potrzebach?
17 marca 2025
Yellow Scarf Ośrodek Rafal P Uzależnienia Psychoterapia Terapia Zdrowie Psychiczne współuzależnienie
Życie z osobą uzależnioną to ciągła walka o równowagę między troską a utratą siebie. Bliscy osób zmagających się z nałogiem często czują się odpowiedzialni za ich stan, starając się kontrolować, chronić i „ratować” ukochaną osobę. W psychologii termin „współuzależnienie” jest używany do opisania tego zjawiska, ale warto podkreślić, że nie jest to formalna diagnoza kliniczna, lecz raczej opis wzorca relacyjnego, który rozwija się w odpowiedzi na uzależnienie bliskiej osoby (Mate, 2022).
Z perspektywy psychoanalizy i terapii humanistycznej, współuzależnienie nie jest jedynie reakcją na sytuację – często wynika z głębszych, nieświadomych mechanizmów psychicznych. Może być sposobem na uniknięcie konfrontacji z własnymi lękami, niezaspokojonymi potrzebami emocjonalnymi czy niepewnością tożsamości (Yalom, 2021).
Jak więc pomagać osobie uzależnionej, jednocześnie dbając o siebie? Jakie kroki można podjąć, aby wyjść z tego destrukcyjnego cyklu i odzyskać własne życie?
Zrozumieć współuzależnienie – mechanizmy psychologiczne
Współuzależnienie nie oznacza jedynie „pomagania za bardzo”. To często efekt głęboko zakorzenionych schematów, które mają swoje źródło w dzieciństwie. Jeśli dorastaliśmy w środowisku, gdzie emocje były ignorowane, a poczucie własnej wartości zależało od spełniania oczekiwań innych, możemy nieświadomie wejść w destrukcyjny schemat relacji z osobą uzależnioną (Schmid, 2020).
Gabor Maté (2022) podkreśla, że uzależnienie i współuzależnienie są często dwiema stronami tej samej monety – oba wynikają z niezaspokojonych emocjonalnych potrzeb. Osoby współuzależnione nieświadomie traktują pomoc jako sposób na uzyskanie poczucia wartości i kontroli, ale w rzeczywistości tracą siebie w tym procesie.
Jeśli szukasz informacji o tym czym jest uzależnienie i jak go rozpoznać to możesz o tym przeczytać w innym naszym artykule: Jak pomóc osobie z uzależnieniem? | Yellow Scarf Support (osrodek.uk)
Typowe objawy współuzależnienia:
- Obsesyjne skupienie na uzależnionym – jego potrzeby stają się ważniejsze niż własne życie i emocje.
- Próba kontrolowania uzależnienia – stosowanie gróźb, szantażu emocjonalnego lub manipulacji, aby wymusić leczenie.
- Poczucie winy i obowiązku – przekonanie, że „jeśli przestanę pomagać, sytuacja się pogorszy, a to będzie moja wina”.
- Tolerowanie nadużyć – ignorowanie własnych granic w imię „ratowania” bliskiej osoby.
- Utrata siebie – rezygnacja z własnych zainteresowań, relacji i samorozwoju na rzecz opieki nad uzależnionym.
⠀Psychoanaliza wskazuje, że w tego typu relacjach współuzależniona osoba często pełni rolę „zbawiciela”, wierząc, że może „uratować” ukochaną osobę poprzez poświęcenie siebie. Jednak to iluzja – uzależnienie nie zależy od nas, a osoba uzależniona podejmie decyzję o leczeniu dopiero, gdy będzie na to gotowa (Van der Kolk, 2021).
Jak pomagać, nie tracąc siebie?
1. Akceptacja faktu, że nie masz kontroli
Najważniejszym krokiem w wychodzeniu z destrukcyjnych wzorców współuzależnienia jest uświadomienie sobie, że nie masz mocy, by zmienić drugą osobę. Możesz oferować wsparcie, ale to uzależniony decyduje, czy i kiedy podejmie leczenie (Rogers, 2019).
- Nie jesteś odpowiedzialny za uzależnienie bliskiej osoby.
- Nie możesz jej zmusić do leczenia.
- Twoje zdrowie psychiczne i emocjonalne są równie ważne.
⠀To nie jest oznaka egoizmu, lecz świadomego dbania o siebie.
Jeśli zastanawiasz się jak wybrać terapeutę, to zachęcamy do przeczytania artykułu na ten temat tak, aby pomoc była profesjonalna i dopasowana do potrzeb. Jak wybrać dobrego terapeutę? | Yellow Scarf Support (osrodek.uk)
2. Skup się na własnych emocjach i potrzebach
Terapia humanistyczna podkreśla znaczenie autentyczności – aby pomóc drugiej osobie, musisz najpierw być świadomy własnych emocji. Zastanów się:
- Jakie są moje emocje w tej relacji?
- Czy czuję się zmęczony, wykorzystywany, zaniedbany?
- Co naprawdę mogę zrobić, by wspierać, ale nie niszczyć siebie?
⠀Nie musisz czekać, aż sytuacja się pogorszy. Możesz zadbać o swoje zdrowie psychiczne już teraz.
3. Ustalanie zdrowych granic
Osoby współuzależnione często wierzą, że „stawianie granic oznacza odrzucenie bliskiej osoby”. To mit – zdrowe granice to fundament każdej dojrzałej relacji (Neff, 2021).
Zamiast pozwalać na przekraczanie Twoich granic, możesz powiedzieć:
- 'Nie będę ukrywać Twojego uzależnienia przed rodziną.”
- „Nie pożyczę Ci więcej pieniędzy, jeśli nie zaczniesz leczenia.”
- „Nie będę tolerować przemocy w naszym domu.”
⠀To nie jest kara – to dbałość o własne bezpieczeństwo i dobrostan.
4. Znalezienie wsparcia dla siebie – grupy terapeutyczne
Życie z osobą uzależnioną bywa wyniszczające. Dlatego warto szukać wsparcia w środowisku, które rozumie Twoją sytuację i pomoże Ci odzyskać równowagę.
Grupy terapeutyczne dla osób żyjących z uzależnionymi bliskimi mogą być kluczowym krokiem w procesie zdrowienia. Yellow Scarf oferuje profesjonalne grupy terapeutyczne dla osób współuzależnionych, prowadzone przez doświadczonych psychoterapeutów.
???? Zarejestruj się na spotkanie tutaj: https://yellowscarf.org
Terapia grupowa pozwala:
- Otworzyć się i podzielić swoimi doświadczeniami.
- Nauczyć się nowych strategii radzenia sobie z trudnymi emocjami.
- Zbudować wsparcie wśród osób, które rozumieją Twoją sytuację.
Podsumowanie:
Życie z osobą uzależnioną nie oznacza, że musisz poświęcić swoje zdrowie psychiczne. Pomoc dla bliskiej osoby nie może odbywać się kosztem Ciebie. Terapia humanistyczna i psychoanaliza podkreślają, że fundamentem zdrowych relacji jest autentyczność i szacunek do własnych potrzeb (Yalom, 2021).
Jeśli czujesz, że tracisz siebie w relacji z osobą uzależnioną, warto skorzystać z profesjonalnego wsparcia – dla siebie. W Yellow Scarf możesz znaleźć bezpieczne miejsce do pracy nad własnym zdrowiem psychicznym.
???? Zapisz się na grupę terapeutyczną już dziś: https://yellowscarf.org
Jeśli szukasz pomocy i chcesz porozmawiać to zachęcamy do kontaktu. Więcej szczegółów można znaleźć na naszej stronie internetowej ub pod numerem telefonu: 07534116573 Zapraszamy również do kontaktu przez email: info@osrodek.uk
Bibliografia:
- Maté, G. (2022) The myth of normal: Trauma, illness and healing in a toxic culture. New York: Avery.
- Neff, K. (2021) Fierce self-compassion. New York: HarperOne.
- Rogers, C. (2019) On becoming a person: A therapist’s view of psychotherapy. Boston: Houghton Mifflin.
- Van der Kolk, B. (2021) The body keeps the score. New York: Penguin Books.
- Yalom, I. (2021) Becoming myself: A psychiatrist’s memoir. New York: Basic Books.
Komentarze (0)
Similar articles
Polski psycholog w UK – kiedy i jak szukać pomocy za granicą?
Życie na emigracji to wyjątkowe doświadczenie, które niesie ze sobą zarówno możliwości, jak i wyzwania. Polacy w Wielkiej Brytanii często mierzą się z trudnościami adaptacyjnymi, stresem, poczuciem osamotnienia czy problemami w relacjach.
Jak działa mózg osoby chorej na depresję?
Czy wiesz, że depresja to nie tylko stan smutku, ale także realne zmiany w funkcjonowaniu mózgu? To choroba, która wpływa na sposób, w jaki myślimy, czujemy i reagujemy na świat.
Jak rozpoznać pierwsze sygnały uzależnienia? 10 znaków, na które warto zwrócić uwagę.
Uzależnienia to jedno z największych współczesnych wyzwań zdrowotnych. Często rozwijają się stopniowo i niemal niezauważalnie, aż w końcu przejmują kontrolę nad życiem osoby uzależnionej. Ich konsekwencje mogą być poważne – wpływają na zdrowie fizyczne, psychiczne, relacje z bliskimi, a także sytuację zawodową i finansową.
CBT Online jako część podejścia integracyjnego w Ośrodku Yellow Scarf Support
W dzisiejszym dynamicznym świecie dostęp do skutecznej pomocy psychoterapeutycznej jest kluczowy dla utrzymania zdrowia psychicznego. W Ośrodku Terapii i Rozwoju Yellow Scarf Support stawiamy na podejście integracyjne, które łączy różne techniki terapeutyczne, w tym terapię poznawczo-behawioralną (CBT), psychoterapię psychodynamiczną, humanistyczną oraz podejścia skoncentrowane na rozwiązaniach.
Jak rozpoznać pierwsze sygnały przemęczenia psychicznego?
Przemęczenie psychiczne to stan, który stopniowo rozwija się w wyniku przewlekłego stresu, nadmiaru obowiązków i braku odpowiedniej regeneracji.
Pozostaw komentarz
Pola oznaczona * są wymagane. Twój email nie będzie opublikowany ani udostępniony.